Sector statement AFM marktupdate Buy Now Pay Later

De AFM publiceert op 9 april haar marktupdate over Buy Now Pay Later (BNPL). Wij verwelkomen dit nieuwe AFM rapport en zijn verheugd te zien dat steeds meer consumenten BNPL gebruiken voor zekerheid bij hun webwinkel aankoop en niet vanwege een tekort aan financiële middelen. Het tegengaan van betalingsproblemen en het beschermen van kwetsbare consumenten is een belangrijk speerpunt voor de BNPL sector. Dat is ook de reden waarom Billink, In3, Klarna and Riverty gezamenlijk de BNPL gedragscode hebben geintroduceerd om het niveau van consumentenberscherming in Nederland verder te verhogen.Tot slot merken wij op dat de effecten van de gedragscode nog niet zichtbaar zijn in het rapport, aangezien de cijfers dateren van de periode voor de gedragscode.

In reactie op de recent gepubliceerde marktupdate van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) over de Buy Now, Pay Later (BNPL) dienstverlening in Nederland, willen wij, als vooraanstaande BNPL-aanbieders (Billink, In3, Klarna en Riverty), onze visie delen middels bijgaand Position Paper. Vier punten zijn met name van belang.

1. Allereerst ondersteunen de aanbieders de komende regelgeving om het niveau van consumentenbescherming verder te verhogen. Het tegengaan van betalingsproblemen en het beschermen van kwetsbare consumenten is een belangrijk speerpunt voor de sector. Dat is ook de reden waarom de genoemde partijen gezamenlijk de BNPL gedragscode hebben geintroduceerd, die positief is ontvangen door zowel de Minister als de AFM. Deze gedragscode, geïntroduceerd in oktober 2023, stelt sectorbrede minimumvereisten vast en verbetert de consumentenbescherming, met als doel een veiligere en meer verantwoorde BNPL ervaring te waarborgen. Doordat het onderzoek van de AFM grotendeels betrekking heeft op de periode vóór invoering van de Gedragscode zijn de volledige effecten nog niet zichtbaar. Wij geloven dat de implementatie van de Gedragscode positieve stappen vertegenwoordigt in het verhogen van het consumentenbeschermingsniveau. We onderstrepen tevens de oproep van de AFM aan andere partijen, zowel BNPL-aanbieders als retailers, om zich bij deze gedragscode aan te sluiten. Bovendien zijn wij toegewijd aan het evalueren van de
resultaten van deze code.

2. Inzake het gebruik van BNPL, erkennen wij dat zekerheid een belangrijke drijfveer is voor consumenten, zoals benadrukt in het rapport. We zijn verheugd te zien dat onze bijdrage aan verantwoorde kredietverstrekking, wordt ondersteund door het feit dat het aantal consumenten dat BNPL gebruikt vanwege een tekort aan financiële middelen aanzienlijk is gedaald. Deze ontwikkeling weerspiegelt onze voortdurende inspanningen om het gebruik van BNPL te richten op kredietwaardige consumenten, terwijl we tegelijkertijd processen verbeteren om te voorkomen dat consumenten te laat betalen.

3. Met betrekking tot het gebruik door minderjarigen, hebben de aanbieders zich in de gedragscode aan aanvullende acties gecommiteerd om dit tegen te gaan zoals de implementatie van een waarschuwingstekst en aanvullende verificatiemethoden. Wij realiseren ons dat fraude rond geboortedata een probleem is, en gaan daarom het gesprek met regelgevers en marktpartijen aan. Voor een effectieve en alomvattende oplossing is een brede analyse van de achteraf betaalmarkt noodzakelijk, inclusief ecommerce spelers die dergelijke diensten aanbieden.

4. Tot slot, wat betreft de kosten voor te late betaling, benadrukken wij dat ons beleid dat erop is gericht om aanvullende kosten pas na meerdere kosteloze herinneringen in te zetten. Wij blijven transparant in onze tarieven en streven naar eerlijke praktijken die de belangen van de consument beschermen. Als BNPL-aanbieders zijn wij vastberaden om ons beleid en onze praktijken te verbeteren, met het belang en welzijn van de consument als onze hoogste prioriteit. We blijven open staan voor dialoog en samenwerking met alle belanghebbenden om een veilige en verantwoorde BNPL ervaring voor alle consumenten te waarborgen. Net als de AFM, zien wij de samenwerking bij de implementatie van de nieuwe regelgeving (CCD2) met vertrouwen tegemoet.

Aanleiding

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft vandaag (9 april 2024) haar marktupdate over de Buy Now, Pay Later (BNPL) dienstverlening in Nederland gepubliceerd, als vervolg op het eerdere rapport uit november 2022. Het rapport beoogt inzicht te geven in de ontwikkelingen binnen de BNPL markt in Nederland. De AFM benoemd de positieve ontwikkelingen in de sector, maar benoemd ook enkele aandachtspunten die zij signaleert. Met dit position paper gaan de vier toonaangevende BNPL aanbieders (Billink, In3, Klarna en Riverty) dieper in op het rapport.

Gedragscode

In reactie op het vorige AFM-rapport hebben de voornaamste BNPL-aanbieders in oktober 2023 gezamenlijk een gedragscode opgesteld. Deze code introduceert sectorbrede minimumvereisten en breidt de consumentenbescherming uit om een veilige en verantwoorde BNPL-ervaring te waarborgen. Doordat het rapport heel 2023 beslaat, zijn de effecten van de gedragscode nog niet volledig zichtbaar in het rapport.

De aanbieders delen het beeld van de AFM dat er met de introductie van de gedragscode goede stappen zijn gezet om het niveau van consumentenbescherming te verhogen. En wij ondersteunen de oproep van de AFM dat andere partijen – zowel BNPL aanbieders als retailers – zich bij de gedragscode aansluiten. Daarnaast is afgesproken de resultaten van de gedragscode te evalueren.

Zekerheid is de belangrijkste reden voor het gebruik van BNPL, gebruik wegens te weinig geld op de rekening neemt af

Uit het rapport komt naar voren dat het gebruik van BNPL voornamelijk wordt gedreven door de behoefte aan zekerheid. Zekerheid dat het product wordt geleverd in het geval van een onbekende webshop of een faillissement, zekerheid dat het product overeenkomt met de verwachtingen en zekerheid dat de consument geen moeite hoeft te doen om achteraf het betaalde bedrag terug te krijgen. Dit komt ook overeen met de de redenen waarom de aanbieders de BNPL dienst aanbieden.

Daar staat tegenover dat sommige consumenten BNPL gebruiken wegens een gebrek aan financiële middelen. De aanbieders hebben maatregelen genomen om dit tegen te gaan, waaronder het blokkeren van nieuwe aankopen als een consument kosten in rekening heeft gekregen voor een te late betaling, maar deze nog niet betaald heeft. Deze maatregelen hebben geleid tot een sterke afname van consumenten die BNPL gebruiken vanwege financiële redenen (van 7% naar 5%). Hiermee gebruikt 95% van de consumenten de dienst zoals het initieel bedoeld is, een positieve ontwikkeling die wij toejuichen.

De groep gebruikers van BNPL producten is relatief constant gebleven. Wel is er een stijging zichtbaar in het aantal transacties per gebruiker. Dit komt overeen met uitkomsten vanuit het vorige AFM rapport, waarin naar voren kwam dat consumenten de toegevoegde waarde van BNPL sterk waarderen en dat zij voornemens zijn hier vaker gebruik van te maken. Het overgrote deel van de BNPL transacties vindt online plaats. Een aantal winkels biedt de mogelijkheid om online te bestellen, af te laten rekenen met BNPL en in de winkel te laten bezorgen. Deze groep is weliswaar verdubbeld in 2023, maar dit is met een stijging van 0.05% naar 0.1% van de transacties nog niet significant te noemen.

Actieve rol van de BNPL aanbieders tegen gebruik door minderjarigen

BNPL-diensten zijn niet bedoeld voor minderjarigen. Daarom hebben de aanbieders in de gedragscode duidelijk gemaakt dat minderjarigen geen gebruik moeten kunnen maken van BNPL. Zij hebben zich in de gedragscode gecommitteerd aan aanvullende acties om dit tegen te gaan, waaronder de toevoeging van een waarschuwingstekst in de checkout, aanpassing van de algemene voorwaarden, opgave van geboortedatum met cross-check met externe databronnen en een risico-gestuurde inzet van verificatie. Met deze maatregelen gaan de aanbieders verder dan de wet, waarin het niet is verboden voor minderjarigen om gebruik te maken van BNPL.

Toch blijft fraude met geboortedatum een probleem. Mocht dit onverhoopt gebeuren, hebben de aanbieders processen ingericht om te voorkomen dat de minderjarige met kosten voor te laat betalen en problematische schulden wordt geconfronteerd.

Het AFM-rapport spreekt van 600.000 iDeal-transacties vanaf de betaalrekening van minderjarigen die aan BNPL-aanbieders kunnen worden gekoppeld, wat ongeveer 1,3% van het totale aantal transacties vertegenwoordigt. Bij het interpreteren van deze cijfers zijn enkele belangrijke kanttekeningen te maken. Ten eerste bieden verschillende aanbieders ook iDealbetalingen (directe betalingen in tegenstelling tot krediet) aan, wat het onderscheid tussen uitgestelde en vooruitbetaalde transacties bemoeilijkt. Ten tweede geeft dit aan dat 99% van de gebruikers zich aan de leeftijdsbeperking houdt. Tot slot moet opgemerkt worden dat de effecten van de gedragscode nog niet zichtbaar zijn in deze cijfers, aangezien de gedragscode eind oktober 2023 van start is gegaan.

Hier staat tegenover dat de aanbieders zelf het gebruik van achteraf betalen door minderjarigen tegen willen gaan. Hiervoor is een brede analyse van de achteraf betaalmarkt, inclusief ecommerce spelers die dergelijke diensten aanbieden, noodzakelijk voor een effectieve, alomvattende aanpak. Aangezien de BNPL spelers uit de gedragscode uiteindelijk slechts de helft van de markt vertegenwoordigen.

De aanbieders hebben de AFM verzocht om inzage in de cijfers om de aantallen beter te kunnen duiden. Bovendien hebben de aanbieders aangegeven bereid om in gesprek te gaan om het effect van de huidige maatregelen verder te bespreken.

Beleid gericht op kredietwaardige consumenten en maatregelen tegen stapelen van kosten

BNPL-aanbieders streven ernaar om enkel consumenten te accepteren die in staat zijn om hun aankopen te betalen. Dit beleid is gebaseerd op het feit dat BNPL-aanbieders ook het kredietrisico van de webwinkels overnemen. Als aanvullende maatregel om te voorkomen dat consumenten in financiële problemen komen, worden consumenten die kosten voor te late betaling hebben en deze nog niet hebben voldaan, geweigerd voor verdere BNPL-aankopen. Bovendien blijven deze partijen zich voortdurend inspannen om processen te verbeteren en het aantal consumenten dat te laat betaalt te verminderen.

Aanbieders maken gebruik van kredietcheck om betalingsproblemen te voorkomen

Alle aanbieders maken gebruik van een eigen ontwikkelde kredietcheck, inclusief diverse interne en externe databronnen om informatie te verifiëren. Hiermee wordt risico-gestuurd de kans op eventuele niet-nakoming bepaald, wat blijkt uit de lage wanbetalingspercentages bij de aanbieders. Partijen zijn op dit moment in gesprek met het BKR met betrekking tot een eventuele aansluiting, maar merken wel op dat het overgrote deel van de aankopen binnen BNPL bedragen onder de € 250 limiet betreft. Bestaande gereguleerde krediet aanbieders dienen een inkomsten/lasten en BKR toets te doen boven de € 250. Gezien de producteigenschappen en het gebruik van BNPL, is het belangrijk dat toetsingen en registraties binnen het huidige stelsel proportioneel worden ingericht.

Kosten in lijn met gemaakte kosten en proportioneel aan aankoopbedrag

De kosten die voor te late betaling in rekening worden gebracht, moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden. Allereerst mogen deze kosten nooit het bedrag overschrijden dat is vastgesteld in de Wet Incasso Kosten (WIK). Dit bedrag is vastgesteld op een minimum van € 40. Goed om te melden is dat de BNPL-aanbieders die de gedragscode hebben opgesteld, aanzienlijk lager blijven dan dit minimumbedrag (gemiddeld € 12 - € 15). Reden hiervoor is dat de aanbieders van mening zijn dat deze kosten pas na meerdere kosteloze herinneringen in te zetten. Aanbieders streven er daarom naar om transparant te zijn het communiceren van deze kosten om de belangen van consumenten te beschermen.